GRATIS De ultieme cyclus van precisielandbouw: Het 4-traps handboek

1. Gegevens verwerven

Precisielandbouw kan worden gezien als een cyclus die bestaat uit vier hoofdfasen - De eerste stap aan het begin van de cyclus is gegevensverwerving. Met de beschikbaarheid van een breed scala aan gegevens en meer informatie dan ooit tevoren, kunnen veldgegevens worden vertaald in inzichten, en deze inzichten kunnen boeren, gewasadviseurs en onderzoekers helpen hun activiteiten beter te beheren. Er zijn verschillende methoden voor gegevensverzameling beschikbaar om informatie te meten, vast te leggen en te volgen die tot betere besluitvorming leidt. In dit deel van het handboek lees je meer over het volgende:

1. Een overzicht van wat gegevensverwerving inhoudt 

• De verschillende manieren waarop gegevens kunnen worden verzameld

• De belangrijkste te verzamelen meetgegevens van precisielandbouw (en wat ze betekenen), waaronder bodeminformatie, bodemvochtgehalte, bodemtemperatuur, absolute en relatieve vochtigheid, satellietinformatie en luchttemperatuur 

2.  De beste bodemvochtsensor kiezen om veld- en gewasgegevens te verzamelen

• Wie kan baat hebben bij bodemvochtsensoren 

• Een grondige vergelijking van 5 bodemvochtsensoren 

• Een overzicht van de bodemvochtsensoren van Farm21 

3. Een gemakkelijke, efficiënte en betaalbare manier om gegevens te verzamelen met slimme dataplatforms

Overzicht van wat data-acquisitie inhoudt -. Klik hier om te lezen

De beste bodemvochtsensor kiezen om veld- en gewasgegevens te verzamelen

In wezen gebruiken bodemvochtsensoren een elektrische stroom om de aanwezigheid van water in de bodem te detecteren. Deze sensoren sturen vervolgens de informatie naar een computer die de resultaten digitaal weergeeft. Met de technologische vooruitgang en de evolutie van precisielandbouw hebben de huidige bodemvochtsensoren zich zo ontwikkeld dat ze veel meer bieden dan alleen bodemvochtmetingen. Ze zijn vaak gekoppeld aan een uitgebreid digitaal dataplatform, zodat gebruikers toegang hebben tot een reeks waardevolle veld-, gewas- en weergegevens. Inzichten uit deze gegevens kunnen leiden tot een betere besluitvorming die resulteert in optimaal gebruik van middelen en opbrengstverhoging. 

Wie kan baat hebben bij bodemvochtsensoren?

Bodemvochtsensoren hebben veel voordelen voor een groot aantal belanghebbenden. Telers, onderzoekers, gewasadviseurs, distributeurs en coöperaties kunnen dit slimme landbouwinstrument gebruiken om hun activiteiten op verschillende manieren ten goede te komen:

• Telers - Door hun exacte gewas- en veldomstandigheden te kennen, kunnen telers betere beslissingen nemen wat betreft het gebruik van middelen en timing. Dit leidt uiteindelijk tot het handhaven van optimale groeiomstandigheden, wat resulteert in hogere opbrengsten en gezondere gewassen. 
• Gewasadviseurs - Met een constante stroom van realtime veldinzichten blijven gewasadviseurs op de hoogte van de veldinformatie van klanten, of ze nu op kantoor zijn of onderweg. Snelle toegang tot nauwkeurige informatie stelt gebruikers in staat om datagestuurde beslissingen te nemen. 
• Onderzoekers - Als het gaat om het uitvoeren van proeven op verschillende proeflocaties, kunnen landbouwonderzoekers nu op afstand toezicht houden op proeflocaties en een constante stroom consistente en nauwkeurige gegevens ontvangen. Beschikken over gegevens van bodemsensoren kan tijd, geld en middelen besparen.  
• Distributeurs en Co-Ops - Of ze nu al een distributeur van Precision Ag tools zijn of hun aanbod willen uitbreiden om bij de tijd te blijven, distributeurs en coöperaties kunnen profiteren van het toevoegen van bodemsensoren van hoge kwaliteit aan hun portfolio. Voordelen zijn rendement op investering en langdurige klantrelaties.

Een grondige vergelijking van 5 bodemvochtsensoren 

• Akkerbouw - Arable is opgericht in 2014, met het hoofdkantoor in de VS. Ze hebben een wereldwijd bereik en zijn actief in 30 landen. Ze produceren de Mark2 sensor en gegevens over regenval, waterbehoefte van gewassen, waterstress, microklimaat, biomassa van het bladerdek en chlorofylniveaus zijn beschikbaar via hun slimme dataplatform. 
• CropX - CropX is gevestigd in de VS en is wereldwijd actief. Hun product van de eerste generatie kwam in 2017 op de markt. Ze bieden een geïntegreerd hardware- en softwaresysteem met een pakket beslissings- en planningstools op basis van continue monitoring van bodem- en gewasomstandigheden. Hun sensoren sturen de verzamelde gegevens naar de Cloud en sturen adviezen en inzichten terug.
• Sensoterra -Sensoterra is een Nederlands bedrijf opgericht in 2015. Ze richten zich vooral op oplossingen voor waterbeheer en hun productassortiment omvat bodemvochtsensoren met één en meerdere diepten. Gebruikers hebben toegang tot gegevens via de Sensoterra app of een platform van een van hun Integratiepartners.
• Sentek - Sentek is opgericht in Australië en bestaat sinds 1991. Ze ontwerpen, ontwikkelen, produceren, ondersteunen en distribueren wereldwijd producten voor het meten en beheren van bodemvocht, zoutgehalte en temperatuur. Ze hebben 6 bodemvochtsensoren in hun aanbod, waaronder de Enviroscan die kan meten van 0,5 tot 40m. 
• Boerderij21 - Farm21 is opgericht in 2017, en gevestigd in Nederland. We kwamen op de markt met de FS11 bodemvochtigheidssonde en brachten begin 2022 de FS21 sensor uit. We hebben ons uitgebreid naar meer dan 15 landen en gebruikers hebben via hun dataplatform toegang tot gegevens van hun draadloze bodemsensoren, weer-, satelliet- en scoutinginformatie. 

Om de beste bodemvochtsensoren te kiezen hebben we gekeken naar klantbeoordelingen, zakelijke websites en andere geloofwaardige online bronnen. De onderstaande tabel vergelijkt de toonaangevende merken: 

Een overzicht van de bodemvochtsensoren van Farm21 

Waarom zou je kiezen voor FS21 sensoren?  

Door nauw samen te werken met telers, teeltadviseurs en onderzoekers merkte Farm21 een grote behoefte aan een vereenvoudigde oplossing. Met name de behoefte aan een betaalbaar apparaat met een snelle en naadloze installatie. Ook de behoefte aan een dataplatform dat gemakkelijk te begrijpen en te navigeren is. Bij Farm21 creëerde ons team van hardware- en software-ingenieurs, samen met deskundigen op het gebied van precisielandbouw, een onderhoudsvrij, betaalbaar en eenvoudig te installeren apparaat dat massale inzet mogelijk maakt. Elke sensor is ontworpen, gebouwd, gekalibreerd en geassembleerd in Nederland. 

De belangrijkste voordelen van de FS21 bodemsensor: 

• Betaalbaarheid: Vijf tot tien keer betaalbaarder dan elk concurrerend apparaat
• Gebruiksgemak: Installatie duurt 30 seconden en één batterijlading gaat een heel jaar mee.
• Nauwkeurigheid: Meet luchttemperatuur, luchtvochtigheid, bodemvochtigheid (-10, -20 en -30cm) en bodemtemperatuur (-10, -20cm).

FS21 bodemsensor kenmerken:

• Wereldwijde connectiviteit met NB-IoT, LTE-M en 2G (sim inbegrepen)
• Batterij gemakkelijk opgeladen met USB-C
• Dankzij het robuuste ontwerp kunnen gebruikers gewassen behandelen, besproeien & irrigeren met sensoren op hun plaats 
• Het eenvoudig te gebruiken platform dat gegevens van de sensoren, het weer, de verkenning en de satellieten naar één centrale hub trekt.

Samenvattend, merk op dat er verschillende producenten van bodemvochtsensoren zijn, dus als je besluit om de juiste voor jou te kiezen, vergeet dan niet om rekening te houden met de belangrijkste factoren: 

1. Gebruiksgemak en installatie
2. Prijs
3. Snelle en gemakkelijke toegang tot ondersteuning
4. Platform en hardware-eigenschappen

Nauwkeurige bodeminformatie, vooral informatie over het vochtgehalte van de bodem, kan telers helpen de best mogelijke beslissingen te nemen voor hun gewassen. 

Een gemakkelijke, efficiënte en betaalbare manier om gegevens te verzamelen met slimme landbouwplatforms

Een van de grootste uitdagingen van het verwerven van gegevens is ervoor te zorgen dat ze gesystematiseerd, georganiseerd en gemakkelijk toegankelijk zijn. Smart farming data platforms bieden een digitale oplossing voor dit probleem. Gegevens worden verzameld uit verschillende bronnen en weergegeven via een enkele app. Dit betekent dat gebruikers kunnen beschikken over een constante stroom van real-time updates over hun gewassen - binnen handbereik. 

Het dataplatform van Farm21 is gratis en gemakkelijk te navigeren met een aanpasbaar dashboard. Informatie uit meerdere bronnen wordt samengevoegd voor een compleet overzicht van wat er in de velden gebeurt: 

Meerdere gegevensbronnen

Waardevolle inzichten verzameld 24/7

Sensor

Netwerk van goedkope bodemsensoren

Veldverkenning

Actueel digitaal journaal van je vakgebieden

Satelliet

Monitor grote of afgelegen gebieden

Weer

Aanvullende openbare weergegevens

Bodem

Type, temperatuur, textuur en vochtigheid

Gewas

Teeltplannen en overzicht

Een goed gegevensplatform biedt alles wat nodig is in de gegevensverwervingsfase van de precisielandbouwcyclus. Laten we eens kijken naar een snel overzicht van de platformfuncties van Farm21: 

Homepage en Dashboard

Op de homepage vinden gebruikers een overzicht van alle organisaties waartoe ze toegang hebben (dit is vooral handig voor gewasadviseurs met meerdere klanten). Vervolgens kunnen gebruikers het dashboard aanpassen om kritische informatie weer te geven, waaronder bodemvocht, bodemtemperatuur, weersvoorspellingen, luchttemperatuur en luchtvochtigheid. 

Scouting

Scouting is een andere meer traditionele methode van gegevensverzameling, en gebruikers kunnen op het platform foto's en risicobeoordelingen aan het scoutingrapport toevoegen en openen. (Hoe je het perfecte scoutingrapport maakt, leer je in het volgende deel van het handboek).

Velden

Je kunt een onbeperkt aantal velden toevoegen om actuele informatie over dat afgebakende gebied te ontvangen. Het toevoegen van velden kan in seconden gebeuren door met een paar klikken virtuele veldgrenzen te tekenen.

Satellietgegevens

Vanaf het moment dat een veld wordt toegevoegd, zijn voor dat specifieke veld onmiddellijk actuele en historische satellietgegevens beschikbaar, waaronder NDVI, WDVI, NDRE en NDMI. (Later in dit handboek gaan we dieper in op de verschillende toepassingen van satellietbeelden). 

Weergegevens

We weten dat landbouwbeslissingen enorm afhankelijk zijn van het weer. Nauwkeurige voorspellingen spelen een vitale rol in de dagelijkse planning en bedrijfsvoering van telers. Het platform van Farm21 levert nauwkeurige weergegevens met een resolutie van 1 tot 11 km. We selecteren de beste weermodellen voor een bepaald gebied, zodat telers, onderzoekers en teeltadviseurs hun activiteiten beter kunnen beheren - en met meer precisie. 

Sensorgegevens

Ons platform is ontworpen om naadloos te integreren met de Farm21 bodemsensoren. Om het meeste uit ons platform te halen raden we ten zeerste aan sensoren toe te voegen voor volledige gegevensverzameling. 

Gebruikers hebben gemakkelijk toegang tot informatie over bodemvocht en bodemtemperatuur op drie verschillende diepten (-30 cm, -20 cm en -10 cm), evenals tot nauwkeurige luchttemperatuur en luchtvochtigheid onder het gewas. Door lokale gegevens te verzamelen kunnen gebruikers precies weten wat er met hun gewassen gebeurt. Zo gebruikte een bloembollenteler uit Nederland de verzamelde gegevens over de luchttemperatuur onder het gewas om preventieve maatregelen te nemen tegen ziekten en plagen. (Je kunt daar meer over lezen in de case study aan het eind van dit handboek).

Om te beginnen met het verzamelen van waardevolle inzichten met Farm21, begin je eenvoudigweg met een account aanmaken. Vul je organisatiegegevens, voornaam, achternaam in en kies een wachtwoord. 

Samenvattend kan een goed dataplatform uiterst nuttig zijn in de fase van gegevensverzameling. Het kan helpen kritieke informatie over hun gewassen op te vragen en bij te houden. Bij de beslissing welk platform te gebruiken, raden we er een aan met de volgende kenmerken:

• Betaalbaar 
• Gemakkelijk te gebruiken 
• Inclusief automatische waarschuwingssystemen
• Hiermee kunnen gebruikers gemakkelijk en gratis gegevens delen
• Aanpasbaar datadashboard
• Combineert informatie uit meerdere gegevensbronnen 
• API die gemakkelijk kan integreren met andere platforms

Zoals je ziet is het verzamelen van de gegevens nog maar het allereerste begin van precisielandbouw. De volgende stap is de toegang tot de gegevens. Dus als de gegevens eenmaal verzameld zijn, moeten ze verwerkt worden om ze om te zetten in bruikbare inzichten.

2. Toegang tot gegevens

 De tweede fase van de precisielandbouwcyclus omvat de toegang tot de gegevens die in de eerste fase zijn verzameld. Om de waarde van deze gegevens te ontsluiten, moeten ze worden verwerkt en omgezet in inzichten. Informatie uit de verschillende bronnen, waaronder scouting, verschillende soorten sensoren, satellieten, weerstations en natuurlijk ervaring wordt toegankelijker en gemakkelijker te interpreteren als ze gecategoriseerd is. Met precisielandbouwtechnologie werden de manieren om gegevens vast te leggen gestroomlijnder en werd het verwerken van gegevens veel sneller en efficiënter. Digitale platforms stelden gebruikers in staat om trends te zien, en correlaties en helpen bij het evalueren van risico's. In dit deel van het handboek lees je meer over het volgende: 

1. De beste manier om gegevens vast te leggen en te raadplegen via scoutingrapporten

• Drie stappen om het perfecte rapport te maken (Zoek een geschikt platform, leg de juiste informatie vast en leer je team)

2. Toegang tot satellietgegevens en waarom het gunstig is voor landbouwactiviteiten

• Toepassingen van satellietbeelden 
• Soorten satellietbeelden en hoe ze worden gebruikt 

De beste manier om gegevens vast te leggen en te raadplegen via scoutingrapporten

Zoals vermeld in fase één, is een van de eerste en oudste methoden van gegevensverzameling in het veld scouting (of visuele observatie). Boeren verzamelden fysiek informatie door te observeren wat er op het veld met hun gewassen gebeurde. Vandaag de dag is het nog steeds een van de meest gebruikelijke methoden voor telers en hun teamleden om gegevens te verzamelen. Door de bodem, bladeren, bloemen, bomen, vruchten en groenten van dichtbij te bekijken, kunnen telers waardevolle inzichten krijgen in de toestand van hun gewassen en velden.   

Hoewel er veel waardevolle informatie te halen valt uit scouting, is het bijhouden van een register van waarnemingen en de toegang ertoe wanneer dat nodig is, waar de echte waarde zit. De mogelijkheid om seizoenen te vergelijken, zich te herinneren wat in het verleden werkte en vooruit te plannen kan telers helpen duurzamer en winstgevender te worden. 

Sjablonen voor scoutingrapporten zijn gemaakt voor telers om de voortgang van hun gewassen te volgen. Het is een systematische manier om ervoor te zorgen dat alle betrokkenen op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen en dat er onderweg geen informatie verloren gaat. 

Met de digitale revolutie en de introductie van mobiele telefoons, waar alles letterlijk binnen handbereik is, zijn scoutingrapporten online gegaan. Sommige boeren gebruiken gewoon WhatsApp om hun team of gewasadviseurs scoutingverslagen te sturen. Sommigen gebruiken de app Notes, terwijl anderen gebruik maken van iets formelers, zoals een specifieke scouting-app of een bedrijfsbeheersysteem.

Farm21 werkt al meer dan vijf jaar nauw samen met telers en teeltadviseurs. Een van de belangrijkste dingen die we ons in die tijd realiseerden, is dat het essentieel is om toegang te hebben tot gegevens die allemaal op één plek staan, of het nu gaat om bodemvocht, teeltplannen, perceelsgrenzen, satellietbeelden, scoutingrapporten of weersinformatie. 

We hebben veel tijd en moeite gestoken in het bouwen van een dataplatform en app die alle informatie bevat die een teler nodig heeft om de beste landbouwbeslissingen te nemen. Ons doel is om onze klanten tijd en geld te besparen en tegelijkertijd te helpen hun bedrijfsvoering te optimaliseren.

Drie stappen om het perfecte rapport te maken:

1. Vind een geschikt dataplatform voor je specifieke behoeften 

Voordat je daadwerkelijk op pad gaat, evalueer je je velden met een geschikt dataplatform. Een goed platform is er een waar je zoveel mogelijk over je velden te weten kunt komen voordat je het kantoor verlaat. Zorg ervoor dat je deze metriek op zoveel mogelijk plaatsen in de velden hebt:

• Weergegevens
• Satellietinformatie waaronder NDVI, WDVI, NDRE en NDMI.
• Bodemvocht
• Bodemtemperatuur
• Luchttemperatuur
• Luchtvochtigheid

Met behulp van al deze informatie kun je veel leren over waar je moet beginnen met scouten en waar je op moet letten. Voorbereid zijn voordat de fysieke scouting begint kan veel tijd en moeite besparen. 

2. Voeg zoveel mogelijk informatie toe

Vergeet niet dat je scoutingsrapport gebruikt gaat worden door je team en teeltadviseur (nu en waarschijnlijk in de toekomst), dus zorg ervoor dat je alle informatie toevoegt die nodig is voor anderen om precies te begrijpen wat de situatie is. Voeg zoveel mogelijk details toe voor de volledigheid. 

Een goed, grondig scoutingsrapport moet de volgende informatie bevatten:

• Type scouting: Groei, Ongedierte, Water, Ziekte, Onkruid of andere.
• Beschrijving: Wat zie je en wil je melden
• Urgentieniveau: Hoog, Potentieel, Laag
• Datum
• Naam van het veld
• De exacte locatie van het probleem
• Foto's - neem zoveel mogelijk foto's om het probleem te laten zien
• Een plaats om meer notities toe te voegen
  

3. Leer je team

Op sommige apps kun je je scoutingrapporten en andere gegevensbronnen delen met je team, dus geef ze een handboek over wat een goed scoutingrapport is en wat essentiële informatie is om op te nemen. Moedig ze aan om zo gedetailleerd mogelijk te zijn en niets weg te laten. Het is een goed idee om een consistente manier van rapporteren te hebben, waar iedereen zich aan houdt, voor de meest uitgebreide en waardevolle rapporten. 

Samenvattend: door een efficiënt scoutingsysteem in te voeren en optimaal gebruik te maken van technologie krijg je gemakkelijk toegang tot gegevens wanneer die nodig zijn. Dit leidt dan weer tot meer datagestuurde beslissingen. 

Toegang tot satellietgegevens en waarom het gunstig is voor landbouwactiviteiten -... klik hier om meer te lezen

Behalve dat het meer gegevensbronnen oplevert (zoals satellietbeelden en digitale platforms), maakt de precisielandbouwtechnologie het gemakkelijker dan ooit om toegang te krijgen tot waardevolle informatie. Zodra de verzamelde gegevens uit de eerste fase zijn verwerkt voor gemakkelijke toegang in de tweede fase, kunnen we overgaan naar de derde fase van de precisielandbouwcyclus - inzichten gebruiken om op feiten gebaseerde beslissingen te nemen. 

3. Beslissingen nemen

 In de derde fase van de precisielandbouwcyclus kunnen inzichten uit fase twee helpen om beter geïnformeerde beslissingen te nemen. Het harde werk van het verzamelen en interpreteren van gegevens loont in dit deel - Telers, teeltadviseurs en onderzoekers kunnen feiten en een combinatie van kennis en ervaring gebruiken om nieuwe mogelijkheden op tafel te krijgen. Betere beslissingen over irrigatie, bemesting, ziektebestrijding, toepassing van gewasbescherming, oogsten en zaaien kunnen worden genomen als de nauwkeurige gegevens van velden en gewassen bekend zijn. Een van de belangrijkste voordelen van het baseren van beslissingen op feiten is het efficiënte gebruik van middelen. In dit deel van het, handboek duiken we dieper in de volgende onderwerpen:

1. Hoe nauwkeurige bodemgegevens kunnen worden gebruikt om beslissingen te beïnvloeden 

• Verschillende grondsoorten uitgelegd (zand, slib, klei, leem)
• Een overzicht van het waterbergend vermogen van de bodem
• Waterretentie of pF-curve uitgelegd
• Watergift en irrigatieoptimalisatie met behulp van een pF-curve

2. Checklist precisielandbouw

Hoe nauwkeurige bodemgegevens kunnen worden gebruikt om de beste beslissingen te nemen 

De bodem is een fundamentele hulpbron en een waardevolle bron van informatie. Het verkrijgen van bodemgegevens, het interpreteren ervan en vervolgens het nemen van op feiten gebaseerde beslissingen op basis van die inzichten kan telers helpen om middelen optimaal toe te passen zonder de opbrengst in gevaar te brengen. Voordat we begrijpen hoe bodemgegevens kunnen worden gebruikt om een bedrijf van nut te zijn, laten we de verschillende bodemtypes nader bekijken:

Verschillende grondsoorten uitgelegd (zand, slib, klei, leem)

Bij het indelen van grondsoorten is de korrelgrootte waarschijnlijk de belangrijkste factor, omdat die bepaalt wat de eigenschappen zijn. Bodems worden daarom op basis van hun deeltjesgrootte ingedeeld in drie hoofdgroepen

ZAND - 0,05-2mm diameter
SILT - 0,002-0,05mm diameter 
KLAAR - minder dan 0,002mm diameter

Zand

Zanddeeltjes zijn in wezen kleine rotsfragmenten, dus geen wonder dat het de grondsoort is met de grootste korreldiameter. Zandgronden voelen korrelig aan tussen de vingers en de zandkorrels hebben weinig vermogen om aan elkaar te kleven. Het is bekend dat zandgronden weinig water vasthouden als gevolg van grotere ruimtes tussen de deeltjes.  

Het water dat wordt vastgehouden komt echter gemakkelijk bij de planten terecht. Bij regen of irrigatie dringt het water gemakkelijk door in het bodemoppervlak, en het teveel gaat er snel doorheen en wordt snel afgevoerd.

SILT

De als slib geclassificeerde deeltjes houden qua grootte en chemische en fysische eigenschappen het midden tussen klei en zand. Slib heeft meestal een bolvorm, waardoor een bodem met veel slib een zeepachtig of glibberig gevoel geeft als het tussen de vingers gewreven wordt als het nat is. Door deze bolvorm houdt slib ook gemakkelijk water vast, en geeft het gemakkelijk water af aan planten. 

Slib wordt over het algemeen goed geacht voor de groei van planten, vooral vanwege het watervasthoudend vermogen. 

KLAAR

Klei bestaat uit de fijnste deeltjes van alle grondsoorten. Als een klein monster kleigrond nat wordt gemaakt en tussen de vingers gewreven, voelt het kleverig aan. Klei is uitstekend in het vasthouden van water en veel plantenvoedingsstoffen zoals calcium, magnesium, kalium, sporenelementen en fosfor. Een mengsel van grond zonder kleideeltjes is meestal onvruchtbaar. Hoewel klei water heel goed vasthoudt, geeft het het water niet zo gemakkelijk af als andere grondsoorten. 

Kleideeltjes hebben een veel grotere neiging om aan elkaar te kleven dan zand, dus het is algemeen bekend dat grond met veel klei moeilijk te bewerken is. 

In de praktijk bestaan de meeste velden uit een mengsel van bovengenoemde bodemtypes. Omdat er een oneindige reeks van percentages zand, slib en klei in bodems kan voorkomen, hebben wetenschappers een procedure gestandaardiseerd om de mogelijke combinaties in 12 groepen in te delen die brede bodemeigenschappen weergeven. Deze groepen worden textuurklassen genoemd en worden verkregen door de korrelgrootteanalyse toe te passen op een textuurdriehoek:

LOAM

Zo is leemgrond de meest geschikte grondsoort voor de meeste planten, omdat hij voldoende water en voedingsstoffen vasthoudt en toch relatief gemakkelijk weer afgeeft. In tegenstelling tot kleigrond, die weliswaar rijk is aan voedingsstoffen, maar slecht draineert door de kleine poriën en niet ideaal is voor wortels om in te groeien door de harde textuur. Zandgrond houdt water niet goed vast, en slib houdt voedingsstoffen niet goed vast. Door een mengsel van deze deeltjes te bieden, accentueert leem de voordelen en compenseert de nadelen van elke deeltjesgrootte, zodat een vruchtbaar medium ontstaat dat het ideale bodemtype is voor veel plantensoorten.

Een overzicht van het waterbergend vermogen van de bodem

Zoals we al eerder zeiden, zijn de grootte van de deeltjes en de ruimtes ertussen in wezen de bepalende factoren van het waterhoudend vermogen van een bodem. De afbeelding hieronder toont de ruimtes tussen de deeltjes - en die worden "poriën" genoemd. Macroporiën kunnen veel water opslaan en de planten kunnen er gemakkelijk bij, maar ze kunnen het water niet goed vasthouden. Bij microporiën is het precies andersom. 

Als we een stap terug doen en kijken naar wat er aan het oppervlak van de grond gebeurt, zullen we zien dat wanneer een plant water verliest via zijn bladeren (transpiratie genoemd), er een drukverschil ontstaat. Dit drukverschil leidt tot zuigspanning waardoor wortels water aan de poriën in de bodem kunnen onttrekken om het evenwicht te herstellen. Wortels halen gemakkelijker water uit macroporiën, waardoor er minder zuigspanning nodig is. 

Waterretentie of pF-curve uitgelegd

De pF-curve laat in wezen zien hoe gemakkelijk planten toegang hebben tot het water in de bodem. Deze toegankelijkheid verschilt per grondsoort, maar met de juiste instrumenten kunnen de karakteristieke pF-curven voor elke grondsoort worden bepaald. (Je kunt bijvoorbeeld een tensiometer gebruiken om de zuigkracht van de bodem te bepalen, ook wel: bodempotentiaal). Deze krommen relateren de zuigkracht van de bodem, of hoe sterk het vocht in de bodem wordt vastgehouden, aan het volumetrisch watergehalte in de bodem. 

De zuigkracht staat op de y-as en wordt gemeten in hPa. VWC staat op de x-as en is het percentage water per bodemeenheid. 

In kleigrond bijvoorbeeld is een grotere zuigkracht nodig om het water eruit te krijgen dan in zandgrond, waar veel minder zuigkracht nodig is om dezelfde hoeveelheid water eruit te krijgen. Kortom, kleigrond kan meer water vasthouden, maar houdt het water ook strakker vast, waardoor een hogere zuigkracht nodig is om het te bereiken. 

Watergift en irrigatieoptimalisatie met behulp van een pF-curve

Om te begrijpen hoe je met behulp van de pF-curve je watergift kunt optimaliseren, is het essentieel om te begrijpen wat met het volgende wordt bedoeld: 

1. Verzadiging:  Tijdens een regenbui of bij irrigatie vullen de bodemporiën zich met water. Als alle bodemporiën gevuld zijn met water is de bodem verzadigd, wat betekent dat er geen lucht meer in de bodem zit. Planten hebben zowel lucht als water in de bodem nodig. 

Wanneer bij verzadiging geen lucht aanwezig is zal de plant dus onvermijdelijk lijden. Veel gewassen kunnen niet langer dan 2-5 dagen tegen verzadigde bodemomstandigheden. Rijst is een van de uitzonderingen op deze regel. De periode van verzadiging van de bovengrond duurt meestal niet lang. Nadat de regen of de irrigatie is gestopt, zal een deel van het water in de grotere poriën naar beneden bewegen - Dit proces wordt drainage of percolatie genoemd. Het uit de poriën afgevoerde water wordt vervangen door lucht. In zandgronden is de drainage binnen enkele uren voltooid. In fijne kleigronden kan de drainage ongeveer 2-3 dagen duren.

2. Veldcapaciteit: Nadat de drainage is gestopt, zijn de grote bodemporiën gevuld met zowel lucht als water, terwijl de kleinere poriën nog vol water zitten. In dit stadium is de bodem op veldcapaciteit. Bij veldcapaciteit wordt het water- en luchtgehalte van de bodem als ideaal beschouwd voor de groei van gewassen.
3. Bijvulpunt: Dit ligt ergens tussen veldcapaciteit en verwelkingspunt. Het is het punt waarop het gewas stress begint te ervaren. Vanaf dit punt tot het verwelkingpunt (wanneer de gewassen afsterven) lijden de gewassen en is de opbrengst vervolgens beperkt. 

Het vulpunt verschilt voor verschillende gewassoorten en hangt ook af van de fenologische toestand. 

4. Permanent verwelkingspunt: Beetje bij beetje wordt het in de bodem opgeslagen water opgenomen door de plantenwortels, naar diepere lagen gedraineerd of uit de bovengrond verdampt in de atmosfeer. Als er geen extra water aan de bodem wordt toegevoerd, droogt deze geleidelijk uit. Hoe droger de bodem wordt, hoe vaster het resterende water wordt vastgehouden en hoe moeilijker het is voor de plantenwortels om het te onttrekken. Op een gegeven moment is de opname van water niet meer voldoende om aan de behoeften van de plant te voldoen. De plant verwelkt onvermijdelijk en de bladeren veranderen van groen naar geel. Uiteindelijk sterft de plant. 

Het watergehalte van de grond in het stadium waarin de plant sterft, wordt het permanente verwelkingspunt genoemd. Hoewel de grond nog wat water bevat, is het voor de wortels te moeilijk om het uit de grond te zuigen.

Precisielandbouw helpt telers de watergift veel nauwkeuriger te beheren. Zodra het volumetrisch watergehalte voor de veldcapaciteit is berekend, kan het met behulp van bodemvochtsensoren op een optimaal niveau worden gehouden. Nauwkeurige metingen van bodemvochtsensoren helpen te bepalen wanneer moet worden beregend, en geven een duidelijker beeld van hoeveel moet worden beregend. 

Farm21 heeft een waterrisicobeoordelingstool ontwikkeld - We berekenen de waterretentiecurve van een bepaald bodemtype (als een combinatie van zand-, slib-, klei- en organische stofpercentages). Als de beschikbaarheid van water beperkt wordt, stijgt het risico van vochtstress, dat wordt vertaald in een risiconiveau, zodat telers altijd een stap voor kunnen zijn en het bodemvochtgehalte op een passend niveau kunnen houden. 

Hoe werkt dit nu in de praktijk? Martijn Slabbekoorn van Slabbekoorn Fruit in Nederland gebruikte de bodemvochtsensoren en het dataplatform van Farm21 om zijn irrigatieregime optimaal te beheren (wat uiteindelijk resulteerde in een verhoogde opbrengst). Martijn wilde de bodemspanning rond 70-80 KPa houden voor een optimale vruchtgroei. Hij berekende dit op 11% volumetrisch watergehalte in zandgrond en 40% volumetrisch watergehalte in leemkleigrond. Met behulp van de FS21 sensor hield hij dit in stand door nauwkeurig te irrigeren. (Je vindt de volledige casestudy aan het eind van dit handboek). 

Samengevat: wanneer beslissingen gebaseerd zijn op feiten, in plaats van op schattingen, is het mogelijk om middelen efficiënter te gebruiken. Precisielandbouw heeft een verscheidenheid aan instrumenten opgeleverd om informatie uit de bodem te verzamelen en te interpreteren die gebruikt kan worden om op feiten gebaseerde beslissingen te nemen.

Checklist precisielandbouw - klik hier om te downloaden

Zodra de derde stap van beslissingen nemen is voltooid, zijn we klaar om deze beslissingen in de vierde en laatste fase uit te voeren door de juiste maatregelen in het veld te nemen.

Actie ondernemen

Nauwkeurige gegevens zijn verzameld en vertaald in waardevolle inzichten om beslissingen op feiten te baseren. Nu is het tijd om de relevante acties in het veld te ondernemen in de vierde en laatste fase van de cyclus van precisielandbouw. Gerichte actie betekent dat middelen kunnen worden ingezet waar nodig, op het juiste moment en in de juiste hoeveelheden. Het helpt ook om de operatie te verschuiven van reactief naar proactief, zodat telers, onderzoekers en teeltadviseurs een stap voor kunnen zijn en kunnen anticiperen op problemen voordat de gewassen schade oplopen. In dit deel van het handboek lees je over het volgende: 

1. Hulpmiddelen voor waterbeheer en tips om de beste koers te varen 

• Waarom boeren zich wenden tot precisielandbouwinstrumenten om het watergebruik te optimaliseren
• De voordelen van nauwkeurig waterbeheer 
• De beste landbouwwerktuigen om de watergift te helpen optimaliseren 

2. Praktijkvoorbeelden 

• Actie ondernemen op basis van bodemvocht om de opbrengst van broccoli te verhogen 
• Actie ondernemen op basis van bodemvocht om de fertigatie voor appels en peren te optimaliseren
• Maatregelen nemen om te voorkomen dat ongedierte schade toebrengt aan bloembollen

Hulpmiddelen en tips voor waterbeheer - klik hier om meer te lezen

Praktijkvoorbeelden

Hieronder volgen voorbeelden uit de praktijk om te laten zien hoe telers de relevante actie in het veld ondernamen. Nadat ze in de eerste fase informatie hadden verzameld en die hadden omgezet in bruikbare inzichten, konden ze datagestuurde beslissingen nemen die uiteindelijk hun bedrijfsvoering ten goede kwamen. 

Actie ondernemen op basis van bodemvocht om de opbrengst van broccoli te verhogen 

Klik hier om te lezen

Actie ondernemen op basis van bodemvocht om de fertigatie voor appels en peren te optimaliseren

Klik hier om te lezen

Actie ondernemen op basis van temperatuur om te voorkomen dat ongedierte schade toebrengt aan bollen

Klik hier om te lezen

Tot slot is het belangrijk op te merken dat de ervaring die wordt opgedaan bij het nemen van de relevante actie, vervolgens een andere gegevensbron wordt en de cyclus opnieuw begint. Telers, onderzoekers en teeltadviseurs leren voortdurend en Precision Farming instrumenten kunnen helpen om jaar na jaar betere beslissingen te nemen.

Conclusies en aanbevelingen

Zoals je in dit handboek hebt geleerd, bestaat Precisielandbouw uit het uitvoeren van de juiste handeling, op de juiste plaats, op het juiste moment, op de juiste manier en in de juiste hoeveelheid. Om dit te bereiken moet je beginnen met het verzamelen van nauwkeurige gegevens en deze omzetten in waardevolle inzichten waarop je je beslissingen kunt baseren, zodat je uiteindelijk de beste koers kunt varen.  

Ben je klaar om je bedrijf naar een hoger niveau te tillen?

Laten we samen groeien! 

Bij Farm21 zijn we toegewijd aan het ontwikkelen van hulpmiddelen die onze klanten helpen het meeste uit hun velden te halen. Een combinatie van technologie, hardware en software en deskundig advies maakt ons tot de ultieme partners op het gebied van precisielandbouw. 

We horen graag van je en vertellen je meer over ons productaanbod bij Farm21. Bezoek onze website op boerderij21.com of e-mail ons [email protected].